GIÁ TRỊ SỐNG

GIÁ TRỊ CỦA ĐẦU ÓC TỰ DO

Giả sử bạn có điều kiện học một chương trình nghiên cứu để thiết lập toàn bộ các hệ thống xã hội, kinh tế, tài chính, chính trị ... thì mới thấy kiến thức của mình chẳng tới đâu cả. Cả hệ thống ấy với những kiến thức đã thiết lập của nó nếu không kịp thời cập nhật  phù hợp thì cũng sẽ sụp đổ. Do đó, kiến thức luôn lỗi thời, có hạn lượng. Nhưng nhờ đâu mà nó được bổ sung, hay nếu một hệ thống đã đổ rồi thì người ta có thể lập được một hệ thống mới không? Đó chính là nhờ vào đầu óc tự do.

Nếu đầu óc không tự do thì mình không thể làm lại cái mới được.

Ngay trong tình yêu, nếu bạn để con, nếu bạn để con tim và cái đầu chấp rằng nó là số một của đời mình mà không ngả về phía đầu óc tự do là vô tận, vô biên, không thể xác định được. Nó giống như mọi con số dù lớn cỡ nào khi chia với số 0 thì đều cho kết quả bằng 0 vậy. Do đó, nếu tin vào đầu óc tự do thì mình sẽ giảm sự chấp nê vào người yêu, chồng, vợ, sự nghiệp hay các vấn đề đang tồn tại, để mai đây lỡ nó có lạc hậu, đổ vỡ, trồi lên, sụt xuống thì mình vẫn có thể chịu được và sáng tạo ra cái mới.

Khái niệm đầu óc tự do là không thể định nghĩa được. Nên nhiều khi bạn thắc mắc liệu nó có phải sự thật hay không, có phải hoang đường không. Nhưng rõ ràng, nó là điều có thật chứ không phải hoang đường hay tưởng tượng. Nếu không có đầu óc tự do thì làm sao bạn có thể học chữ được. Hay tại sao bạn học được biết bao điều, biết tiếng này, tiếng khác... Đó là vì mình không chấp nên đầu óc tự do giúp cho mình học được.
Còn nếu mình chấp vào đầu óc thì làm sao có bằng cấp. Lúc đó, mình lại sa vào một kiểu chấp khác là chấp "không cần học".
Đầu óc tự do là vô tận vô biên, nhưng nếu ban sinh ra một ý tưởng chấp thì đầu óc tự do sẽ thu hẹp lại bằng đúng điều chấp.
Chẳng may cái mình đang chấp bị đổ vớ thì sẽ bị sốc, bị đảo lộn tinh thần, rồi lâm vào tình trạng chán đời, bất mãn, cực đoan, tuyệt vọng hoặc tử tự.

Cho nên, chúng ta phải luôn nhớ đầu óc tự do là chuyện có thật chứ không phải điều huyễn hoặc. Nếu đứng dưới chân núi thì cái nhìn bị che khuất và đầu óc mình như bị đầy ắp. Khi mình đứng trên cao nhìn xuống thì thấy toàn bộ một quả núi. Khi lên càng cao thì cái nhìn của mình càng rộng và đầu óc mình trống ra, có không gian rộng hơn. Mình nhìn hòn đá thì chấp vào hòn đá, nhìn vào cái cây thì chấp vào cái cây.  Mình cho  rằng cái cây hay hòn đá là cụ thể, không còn gì cụ thể hơn nữa. Nhưng khi bay lên cao nhìn xuống, mình lại thấy toàn bộ dãy núi mênh mông là cụ thể. Vậy trong cuộc sống, bạn thấy cái nào là cụ thể, cái nào không phải cụ thể? Thường, hễ dính vào cái gi mình ưng thì cho rằng nó là cụ thể, mà không thấy rằng khi đối diện với cái gì đó thì sự thấy của mình rất nhỏ. Thì không sai, cái mà mình cho là cụ thể đó cũng là cụ thể, nhưng nó rất nhỏ. Thì không sai, cái mà mình cho là cụ thể đó cũng là cụ thể, nhưng nó rất nhỏ. Khi mình đối đầu với cái cụ thể rất nhỏ đó mà nó đổi chiều, thì mình hoảng loạn, bất mãn, trách cứ cuộc đời, quy cho số mệnh, trách cả cha mẹ, cho rằng cha mẹ sinh mình ra giống như hành hạ mình, sinh mình ra mà không lo đầy đủ để mình phải khổ cực.

Khi chúng ta biết thưởng thức đời sống của một con người, biết thưởng thức hạnh phúc làm người thì dù cha mẹ có đối xử thế nào đi nữa, mình cũng mang ơn.
Còn nếu mình chưa thực sự biết mang ơn, chưa thực sự gần gũi cha mẹ thì nghĩa là mình chưa thực sự sống hạnh phúc với thân phận của một con người có hạnh phúc. Hạnh phúc ở đây không phải là niềm vui bên ngoài, không phải do mình có nhiều tiền bạc, nhiều bằng cấp bởi đó chỉ là những thứ cần thiết thôi chứ không thể mua được hạnh phúc, đem lại hạnh phúc. Thời đại này ai còn nói rằng có tiền mua được hạnh phúc, thì chắc là người đó phải vào nhà thương điên.
Tiền cũng quan trọng nhưng không mua được hạnh phúc. Hạnh phúc là cái vượt ra khỏi tiền, lớn hơn tiền rất nhiều.
Tuổi trẻ sẽ dần dần hiểu rõ vấn đề này.
                                                              THIỀN SƯ DUY TUỆ